Author Archive

Myśl ta prowadzi do dalszego rozróżnienia polegającego na pytaniu: Czy istotnie we współczesnej walce konkurencyjnej dokonywa się dobór najlepszych? Kto w znaczeniu ludzkim jest właściwie najlepszym? Gdzie jest arystokracja teraźniejszości, o której marzą społeczni darwiniści niewolniczo jej służąc? Czy junkrowie, kapitaliści, przedsiębiorcy, profesorowie, urzędnicy, oficerowie? Na to nie mieliby

Read More...

Niema powszechnej i koniecznej równoległości między organicznym uzdolnieniem a uzbrojeniem technicznym lub przynależnością do pewnej klasy. Ekonomiczne uposażenie i podział na stany nie są również bynajmniej wytworem doboru naturalnego psychofizycznych uzdolnień jednostki. Im bardziej decydującą rolę w walce o byt grać będzie ekonomiczne posiadanie i techniczna wyższość”, im bardziej

Read More...

Sławiony postęp, z doboru w walce o byt wynikający, byłby wtedy równoznacznym z upadkiem wszelkiej moralności. Oto węzeł gordyjski, którego darwinistyczni socjologowie nie zdołają rozwiązać”. Gumplowicz cytuje następującą, znakomitą uwagę Angela Vacarro wyrażającą myśl podobną: „Zwierzęta posiadają tylko fizjologiczną dziedziczność dla przekazywania swych korzyści potomstwu. U ludzi natomiast istnieją

Read More...

Już Darwin i Wallace uznali, że dzieci biednych i bogatych od razu stają do współzawodnictwa w nierównych warunkach niezależnie od swych wrodzonych zdolności. Lafargue zaznacza, że sztuczne uzbrojenie i wzmocnienie organów zmienia naturalne warunki doboru tak, że zwycięstwo w walce przypada nie najlepiej zbudowanemu, lecz najlepiej uzbrojonemu. Kaułsky wykazał,

Read More...

Staje się ono walką o byt anormalną, do zwyrodnienia wiodącą. Ponieważ zaś niema równoległości między subiektywnym uzdolnieniem, a obiektywnym uposażeniem w środki pracy, a co więcej, społeczne urządzenia klasowe i przywileje tę równoległość znoszą, zatem już od samego początku przynajmniej możliwość współzawodniczenia jest bardzo różną o ile chodzi o

Read More...

Po tym wszystkim jednak niepodobna uznać we współczesnej walce konkurencyjnej tej samej zasady, wedle której Darwin usiłował wyjaśnić powstanie i udoskonalenie gatunków. W rozdziale o „Doborze organicznym i społecznym” wykazaliśmy, na czym polegają podstawowe różnice. Zwierzęta walczą organami, które wraz z niemi na świat przyszły, które rozwijać muszą i

Read More...

Zdarzają się nawet w życiu ekonomicznym ludów fazy kiedy wszystkich ogarnia szał zdobywania zysku bez wytwarzania. Ten wir spekulacyjny powtarzający się periodycznie, odsłania właściwy charakter konkurencji, usiłującej się wymknąć z warunków przemysłowego współzawodnictwa. Rozbiór wewnętrznych sprężyn konkurencji ekonomicznej godzi w samo serce nauki o harmonii społecznej i teorii darwinistów

Read More...

Bez wątpienia we współzawodnictwie ekonomicznym istnieje dobór tego rodzaju, że w pewnych warunkach wybijają się na wierzch ludzie obdarzeni zdolnościami kupieckimi i technicznymi oraz energią; najczęściej jednak tryumfuje tylko energia spekulacyjna połączona z chytrością i bezwzględnością. Współczesny system społeczny jest tak urządzony, że istotnie najdzielniejsi pod względem ekonomicznym nie

Read More...

Prócz tego przedsiębiorca nie jest zawsze najdzielniejszym kupcem, technikiem i ekonomistą, lecz gdyby chodziło o talent przedsiębiorczy, musiałby nieraz swym podwładnym pierwszego miejsca ustąpić. Belel mówi: „Gdyby na czele społeczeństwa mieszczańskiego stać miał talent i inteligencja, to większa część przedsiębiorców musiałaby ustąpić miejsca swym robotnikom, majstrom, technikom, inżynierom, chemikom

Read More...

Schmoller taką czyni uwagę: „Kapitał przedstawia się tu jako upiora, który krew wysysa z robotnika. Jest to pod względem metodologicznym cofanie się wstecz poza Hegla aż do scholastyki. Jest to bezwarunkowo operowanie nie wlaściwymi, nienaukowymi środkami” (Wechselnde Theorien und bestehende Wahrheiten. Berlin 1897). Kto czytał mowy rektorskie obu tych

Read More...