Ażeby uwidocznić różnicę między pospolitą socjologią organiczną, a tym historyczno-rozwojowym poglądem, podam następujący przykład: Tworzenie się stanów i klas w obrębie cywilizowanych społeczeństw nie jest tym samem co podział organizmu na poszczególne organy i narządy, lecz zarówno społeczny jak i organiczny podział odnieść należy do powszechnego biologicznego prawa podziału

Read More...

Wspólność życia oparta na psychicznych łącznikach nie jest jednak jeszcze społeczeństwem w ściślejszym ludzkim znaczeniu tego wyrazu. Ludzkie społeczeństwo spotykamy tam dopiero, gdzie do łączników organicznych i psychicznych przybywa nowy, będący warunkiem wstąpienia na wyższy szczebel życia. Tym łącznikiem jest techniczna czynność człowieka, która funkcje organiczne przekształca na ekonomiczne,

Read More...

Organizm i społeczeństwo mają wspólne naturalne pochodzenie; przedstawiają one dwa różne rodzaje zbiorowego życia podlegającego tym samym biologicznym prawom. Nie należy ludzkiego społeczeństwa bezpośrednio zestawiać z organizmem fizjologicznym, lecz tylko za pośrednictwem społecznych stopni przygotowawczych, dostrzeganych w życiu zwierzęcym a gromadnym. Przyroda rozmaitymi drogami zdąża do swego celu. Przyroda

Read More...

„Istnieje zatem niezaprzeczenie uderzająca analogia między organicznymi a społecznymi tkankami, komórkami i narządami, ale niemniej istnieje również wynikająca z faktu powszechniejszej integracji i wyższej duchowości olbrzymia między niemi różnica. Z niej biorą początek w dziedzinie społecznego życia zupełnie nowe zjawiska, nie mające nic podobnego sobie w przyrodzie”. Z punktu

Read More...

Stosunek jednostki do społeczeństwa w szczegółach różni się bardzo od stosunku komórki do organizmu. Tylko w ogólnych zarysach można się na to porównanie zgodzić. Społeczeństwo jest wprawdzie organizmem, ale jest zarazem i czymś innym niż organizmem. Jednostka jest wprawdzie komórką społeczną ale zarazem także czymś więcej i czymś innym

Read More...

Wprawdzie i wewnątrz komórki zachodzi już pewne różniczkowanie żyjącej substancji, podział na jądro komórkowe, substancję i błonę itd. a i tę okazują już wielką rozmaitość substancji i funkcji. Jądro komórkowe jest materialnym przewodnikiem dziedziczności, błona jest zewnętrzną oponą ochronną. I tak prawo różniczkowania rządzi całym życiem organicznym. Organizm skomplikowany

Read More...

Gdy społeczeństwo ludzkie organizmem nazywano, stosowano to porównanie w szczególności do organizmu zwierzęcego. Wyższy organizm zwierzęcy jest bardzo skomplikowaną budowlą organizmów pierwotnych, nazwanych komórkami przez uczonych, którzy je odkryli. Te komórki nie są zupełnie równe, lecz co do wielkości, kształtu, układu i funkcji bardzo rozmaite. Wedle prawa podziału pracy

Read More...

Mniej uprawnione są jeszcze twierdzenia i dowodzenia antysocjalistycznych darwinistów, gdy arystokratyczną zasadę doboru stosują do obecnego porządku i z jej pomocą objaśniają i usprawiedliwiają kapitalistyczny system gospodarczy. Tutaj wprost przeciwne dowody rzucają się w oczy. Tutaj bezkarna nieświadomość historii ekonomicznego rozwoju podsuwa im gołosłowne i niedorzeczne twierdzenia. Okazują się

Read More...

Cóż bowiem innego oznacza zasada naturalnego doboru? Widzieliśmy, jak przezornym był Darwin, gdy chodziło o zastosowanie doboru naturalnego do dziejów cywilizacji, jak wątpliwie i wahająco się wyrażał. Widzieliśmy, że Huxley zaznaczał, jak dalece trudnym i skomplikowanym jest zadaniem określić wpływ walki militarnej lub ekonomicznej na dobór wśród tych, którzy

Read More...

Te stopnie pośrednie, które w istocie swej są czynnikami psychicznymi i technicznymi, podnoszą zrzeszenie organiczne w ściślejszym znaczeniu do rzędu zrzeszenia społecznego, organizm do rzędu społeczeństwa. Tylko głębsze zbadanie związku między fizjologią z jednej, a technologią i psychologią z drugiej strony, tylko zastosowanie analogicznych wniosków w znaczeniu indukcyjnych i

Read More...