Społeczny Darwinizm – blog Grzesik Mariana

Jest to lekkomyślna igraszka obrazów. Przez takie powierzchowne analogie dochodzi się do tego, że upatruje się w państwie lub w panujących klasach mózg społecznego ciała. Z takich analogii wysnuwa się wyjaśnienie społecznego i indywidualnego podziału pracy w obrębie społeczeństwa, tworzenia się klas, panowania i poddaństwa itp. Nie tylko już

Read More...

Ażeby wyjaśnić przyczynowo – zawikłany i wielostronny wątek społecznego cywilizowanego życia, próbuje się w pierwszej linii wyzyskać pojęcie organizmu takie, jakie nam fizjologia stawia przed oczy wraz z jego członkami i funkcjami. Społeczeństwo jest organizmem, mówi się, albo też należy je pojmować według jego analogii z organizmem. Organiczne prawa

Read More...

Mimo najgłębszego przekonania, że powszechne prawa biologiczne tak samo społecznym i cywilizacyjnym rozwojem człowieka rządzą, należy jednak odeprzeć ten rodzaj analogii, jaką się dotychczas prawie ogólnie posługiwano. Gdy porównamy między sobą poglądy przeciwników demokracji społecznej, przekonamy się, że wiele specjalnych przyrodniczych teorii, tak dalece nosi jeszcze piętno hipotetycznych i

Read More...

Jednakże i czegoś więcej jeszcze uczą nas rozdziały poprzednie. Postęp wiedzy nieuchronnie dąży tym torem, że człowiek naturę uczłowiecza, tj. ze swych własnych doświadczeń życiowych i swego własnego postępowania snuje wyjaśnienie zjawisk otaczającego go świata. Z dzieł swoich czyni sobie zwierciadło, w którym przyroda odbić się musi, ażeby jego

Read More...

Człowiek jako twór organicznego świata, pozostający zawsze istotą organiczną niezależnie od swego cywilizacyjnego rozwoju, musi i w swych społecznych dziejach pewnym zasadniczym prawom organicznym podlegać, a i w przyszłym swym rozwoju wyzwolić się od nich nie może. Życie organiczne i życie społeczne w tenże sam sposób zależą od ogólnych,

Read More...

Powtóre należy ustalić zasadniczą różnicę między życiem organicznym a społecznym i zbadać, o ile można z punktu widzenia naturalnego doboru w walce o byt tłumaczyć teoretycznie dzieje społeczne ludzkości. Po trzecie trzeba stąd wywieść zagadnienie praktyczne, jak dalece poznanie naturalnego rozwoju społeczeństwa dostarczyć może nowych i pożytecznych idei przewodnich

Read More...

Gdy rzucimy okiem na zawarty w poprzednich rozdziałach historyczno-literacki przegląd nauk i poglądów dotyczących stosunku między darwinizmem a demokracją społeczną, uderzy nas pstra mieszanina i rozmaitość wygłaszanych zapatrywań często między sobą sprzecznych, a dająca się wyjaśnić jedynie brakiem pewnego, ustalonego i określonego wyjaśnienia zasadniczego stanowiska. Nie mniej wpływają na

Read More...

Haeckel niepotrzebnie podnosi, że warunki bytu już od samego początku dla różnych jednostek są różne. Jest rzeczą prawdopodobną, że u zwierząt tegoż samego gatunku istnieje pewnego rodzaju pierwotna równość zewnętrznych warunków bytu, a mianowicie pielęgnowania, obrony, wyżywienia i pouczania ze strony rodziców i naturalnego otoczenia, Dziś już faktycznie istnieje

Read More...

Haeckel bawi się wyrażeniem „naturalny”, „z naturą zgodny”—zamykając w niem najsprzeczniejsze pierwiastki. Przypisywanie darwinizmowi dążności arystokratycznych polega również na pomieszaniu pojęć. Jest to nie dająca się ominąć droga, po której wszelka ludzka wiedza kroczy, że ze znanego o nieznanym na zasadzie analogii wnioskujemy i wskutek tego cała biologiczna i

Read More...

Haeckel wygłasza pocieszające ostrzeżenie, by przyrodniczych teorii w dziedzinie praktycznej polityki nieostrożnie nie stosować. Jednakże ostrzeżenie to rzuca na wiatr, sam się niem bynajmniej nie krępując. W zastosowaniu teorii doboru nie robi najmniejszej różnicy między życiem roślinnym, zwierzęcym i ludzkim. Walka konkurencyjna jest naturalną, sroży się i musi się

Read More...