Tak np. Wagner przedstawił obraz współzawodnictwa między kapitalistami, a najemnikami. Dzisiaj z upodobaniem podnosi się jako wielki i doniosły czynnik życia społecznego przedsiębiorców kapitalistycznych, przedstawiając ich jako znakomite talenty i organizatorów pracy społecznej, którzy wydźwignęli się na swe stanowisko dzięki doborowi naturalnemu. Bez wątpienia przedsiębiorcy kapitalistyczni rozwijają i zaspakajają

Read More...

Współczesne społeczeństwo jest społeczeństwem wymiennym i handlowym, a wszystkie dobra i zdolności ludzkie stają się towarami; techniczne, psychiczne, umysłowe nabytki, wszystko słowem, poddane jest prawu konkurencji towarów, dla którego normą jest stosunek popytu do podaży. „Niechaj wam nie imponuje abstrakcyjne słowo wolność. Czyja wolność? Nie chodzi tu o wolność

Read More...

Jest to zupełnym fałszem” Marksa ostatni i najwymowniejszy wyraz. Wielką zasługą Marksa jest, że bada istotę i historyczny rodowód produkcji kapitalistycznej i jej najskrytsze sprężyny odsłania przed zdumionym okiem ogółu. Tutaj interesuje nas głównie krytyka ekonomii mieszczańskiej i rozbiór prywatno-kapitalistycznej konkurencji o tyle, o ile pozostaje w stosunku do

Read More...

W dziejach ekonomii politycznej równolegle z ekonomią indywidualistyczną rozwijała się ekonomia socjalistyczna, która dowodziła, że głoszona i zapowiadana harmonia społeczna pokutuje tylko w głowach teoretyków optymistów, lecz w sercach i żołądkach mas nie znajduje oddźwięku. Przeciw filozofii mieszczaństwa stanęła filozofia proletariatu, która znalazła w dziełach J. G. Vogt bardzo

Read More...

Kto wywody w poprzednich rozdziałach zawarte śledził dokładnie, ten już zrozumiał, jak mylne i bezzasadne są twierdzenia tego najnowszego naukowego kierunku ekonomii. Zapewne we wszystkich tych zdaniach mieści się małe ziarenko prawdy, lecz robi się z niego społeczny system, który w końcu, jak mówi Diihring, służy do upiększenia i

Read More...

Już Bastiat nazwał współzawodnictwo „wielkim prawem przyrody” i uznał w niem zasadę ludzkiego udoskonalenia. Trzeci okres w dziejach tej optymistycznej „ Filozofii mieszczaństwa” jak trafnie nazwał Schmoller indywidualistyczną ekonomią polityczną, zajmują nowocześni darwinistyczni teoretycy społeczni, którzy dogmat wolnej konkurencji, zdyskretowany przez krytykę socjalistyczną i logikę rozwoju dziejowego, usilnie odświeżyć

Read More...

Jak wszelkie inne umowy tak i umowa najemna powinna być zupełnie pozostawiona współzawodnictwu na rynkach pracy, a nigdy nie podlegać kontroli i interwencji prawodawstwa. „Dążenie do osobistych korzyści cudownie się łączy z ogólną pomyślnością kraju. Jednakże Ricardo nie może zamykać oczu na fakt, że zastąpienie pracy ludzkiej pracą maszyn

Read More...

Nowa faza społecznego rozwoju znalazła swój systematyczny naukowy wyraz w angielskiej ekonomii politycznej, której nauki, jak wiadomo, były dla Darwina pobudką do stworzenia jego teorii. A. Smith w książce swej: „Inąuiry into the naturę and causes of the wealth of nations” („Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”) starał

Read More...

Uchwała francuskiego Zgromadzenia Narodowego o prawach człowieka i obywatela zniosła wszelkie urządzenia ograniczające wolność i równość praw, szlachectwo, parostwo, dziedziczne tytuły, stany, lenna, patrymonialny wymiar sprawiedliwości itd. „Ani dla części narodu ani dla jego pojedynczych obywateli niema przywileju ani wyjątku z pod ogólnych praw wszystkich Francuzów. Ani artystom, ani

Read More...

Według Onckena Markiz d’Argenson, zwiastun fizjokratów, pierwszy miał użyć tej formuły w przekonaniu, że własny interes i działalność prywatna najlepiej sprzyjają ogólnemu dobru. Gournay domagał się powszechnej wolności handlu i wolnej, niczym niekrępowanej konkurencji usiłując udowodnić, że w wolnym handlu łączy się interes partykularny z ogólnym. Prócz tego żądał

Read More...