Zdarzają się nawet w życiu ekonomicznym ludów fazy kiedy wszystkich ogarnia szał zdobywania zysku bez wytwarzania. Ten wir spekulacyjny powtarzający się periodycznie, odsłania właściwy charakter konkurencji, usiłującej się wymknąć z warunków przemysłowego współzawodnictwa. Rozbiór wewnętrznych sprężyn konkurencji ekonomicznej godzi w samo serce nauki o harmonii społecznej i teorii darwinistów
Wolna konkurencja ekonomiczna Archive
Bez wątpienia we współzawodnictwie ekonomicznym istnieje dobór tego rodzaju, że w pewnych warunkach wybijają się na wierzch ludzie obdarzeni zdolnościami kupieckimi i technicznymi oraz energią; najczęściej jednak tryumfuje tylko energia spekulacyjna połączona z chytrością i bezwzględnością. Współczesny system społeczny jest tak urządzony, że istotnie najdzielniejsi pod względem ekonomicznym nie
Prócz tego przedsiębiorca nie jest zawsze najdzielniejszym kupcem, technikiem i ekonomistą, lecz gdyby chodziło o talent przedsiębiorczy, musiałby nieraz swym podwładnym pierwszego miejsca ustąpić. Belel mówi: „Gdyby na czele społeczeństwa mieszczańskiego stać miał talent i inteligencja, to większa część przedsiębiorców musiałaby ustąpić miejsca swym robotnikom, majstrom, technikom, inżynierom, chemikom
Tak np. Wagner przedstawił obraz współzawodnictwa między kapitalistami, a najemnikami. Dzisiaj z upodobaniem podnosi się jako wielki i doniosły czynnik życia społecznego przedsiębiorców kapitalistycznych, przedstawiając ich jako znakomite talenty i organizatorów pracy społecznej, którzy wydźwignęli się na swe stanowisko dzięki doborowi naturalnemu. Bez wątpienia przedsiębiorcy kapitalistyczni rozwijają i zaspakajają
Współczesne społeczeństwo jest społeczeństwem wymiennym i handlowym, a wszystkie dobra i zdolności ludzkie stają się towarami; techniczne, psychiczne, umysłowe nabytki, wszystko słowem, poddane jest prawu konkurencji towarów, dla którego normą jest stosunek popytu do podaży. „Niechaj wam nie imponuje abstrakcyjne słowo wolność. Czyja wolność? Nie chodzi tu o wolność
Jest to zupełnym fałszem” Marksa ostatni i najwymowniejszy wyraz. Wielką zasługą Marksa jest, że bada istotę i historyczny rodowód produkcji kapitalistycznej i jej najskrytsze sprężyny odsłania przed zdumionym okiem ogółu. Tutaj interesuje nas głównie krytyka ekonomii mieszczańskiej i rozbiór prywatno-kapitalistycznej konkurencji o tyle, o ile pozostaje w stosunku do
W dziejach ekonomii politycznej równolegle z ekonomią indywidualistyczną rozwijała się ekonomia socjalistyczna, która dowodziła, że głoszona i zapowiadana harmonia społeczna pokutuje tylko w głowach teoretyków optymistów, lecz w sercach i żołądkach mas nie znajduje oddźwięku. Przeciw filozofii mieszczaństwa stanęła filozofia proletariatu, która znalazła w dziełach J. G. Vogt bardzo
Kto wywody w poprzednich rozdziałach zawarte śledził dokładnie, ten już zrozumiał, jak mylne i bezzasadne są twierdzenia tego najnowszego naukowego kierunku ekonomii. Zapewne we wszystkich tych zdaniach mieści się małe ziarenko prawdy, lecz robi się z niego społeczny system, który w końcu, jak mówi Diihring, służy do upiększenia i
Już Bastiat nazwał współzawodnictwo „wielkim prawem przyrody” i uznał w niem zasadę ludzkiego udoskonalenia. Trzeci okres w dziejach tej optymistycznej „ Filozofii mieszczaństwa” jak trafnie nazwał Schmoller indywidualistyczną ekonomią polityczną, zajmują nowocześni darwinistyczni teoretycy społeczni, którzy dogmat wolnej konkurencji, zdyskretowany przez krytykę socjalistyczną i logikę rozwoju dziejowego, usilnie odświeżyć
Jak wszelkie inne umowy tak i umowa najemna powinna być zupełnie pozostawiona współzawodnictwu na rynkach pracy, a nigdy nie podlegać kontroli i interwencji prawodawstwa. „Dążenie do osobistych korzyści cudownie się łączy z ogólną pomyślnością kraju. Jednakże Ricardo nie może zamykać oczu na fakt, że zastąpienie pracy ludzkiej pracą maszyn