Czysty darwinizm Archive

Schmoller taką czyni uwagę: „Kapitał przedstawia się tu jako upiora, który krew wysysa z robotnika. Jest to pod względem metodologicznym cofanie się wstecz poza Hegla aż do scholastyki. Jest to bezwarunkowo operowanie nie wlaściwymi, nienaukowymi środkami” (Wechselnde Theorien und bestehende Wahrheiten. Berlin 1897). Kto czytał mowy rektorskie obu tych

Read More...

Haeckel w rozmaitych swoich pismach rozwijał tę równoległość między dziejami gatunku a osobnika. Historia zarodka jest wyciągiem z historii szczepu, a innymi słowy ontogenia jest powtórzeniem filogenii. Rozwój osobnika jest prawami dziedziczności zawarunkowanym, krótkim i szybkim powtórzeniem rozwoju rodu tj. poprzedników stanowiących łańcuch przodków danego osobnika. Haeckel zaznaczał dalej,

Read More...

Życie społeczne płynie z organicznego źródła, pozostało organizmem ale stało się czymś więcej jeszcze niż on, a to dzięki tym umysłowym i ekonomicznym urządzeniom, które wyrosły na tle fizycznego życia. Aby dalej jeszcze przeprowadzić analogię między budową organizmu i społeczeństwa, przypomnimy tu zasadnicze prawo biogenetyczne sformułowane przez Mullera i

Read More...

Przykład ten okazuje, o ile słuszną jest organiczna teoria społeczna. Nie należy jednak zapominać, gdy przenosimy jakieś pojęcie z jednej dziedziny w inną że pojęcie samo przez to nieuchronnie zmodyfikowanym zostaje. Zarówno zwolennicy jak i przeciwnicy organicznej socjologii zbyt często o tym zapominają. Stąd też spór ich jest często

Read More...

Wypowiedziane tu argumenty i kontrargumenty zostały już należycie ocenione w moich własnych wywodach. Pogląd mój jest pośrednim. Kiedy historyczny materializm wykazał związek między umysłowym a ekonomicznym życiem, to i pytanie o organiczne siedlisko świadomości społecznej jest zupełnie uprawnionym. Zanim jednak odpowiemy na to pytanie, należy rozstrzygnąć, czy w ogóle

Read More...

Przeciwnicy odpowiadają na to: 1) Nie podobna przeprowadzić całkowitej analogii między społeczeństwem a organizmem. Gdzież np. jest siedlisko świadomości społecznej? Procesy odżywcze i rozrodcze dla społeczeństwa jako całości nie istnieją, a to musiał przyznać i Espinas. Konsekwentne przeprowadzenie organicznej analogii prowadzi do osobliwszych absurdów. 2) Organiczna teoria społeczeństwa jest

Read More...

Wprawdzie i to się zdarza, że wskutek zbyt ścisłego podziału pracy niektórzy ludzie dzięki smutnym społecznym stosunkom stają się jednostronni, tracić się zdają swój ogólno-ludzki charakter, lecz tych chorobliwych anormalnych zjawisk nie można porównywać z fizjologicznym podziałem pracy komórek. Gdyby zaś techniczny i społeczny podział pracy tak się wzmagał,

Read More...

Ażeby uwidocznić różnicę między pospolitą socjologią organiczną, a tym historyczno-rozwojowym poglądem, podam następujący przykład: Tworzenie się stanów i klas w obrębie cywilizowanych społeczeństw nie jest tym samem co podział organizmu na poszczególne organy i narządy, lecz zarówno społeczny jak i organiczny podział odnieść należy do powszechnego biologicznego prawa podziału

Read More...

Wspólność życia oparta na psychicznych łącznikach nie jest jednak jeszcze społeczeństwem w ściślejszym ludzkim znaczeniu tego wyrazu. Ludzkie społeczeństwo spotykamy tam dopiero, gdzie do łączników organicznych i psychicznych przybywa nowy, będący warunkiem wstąpienia na wyższy szczebel życia. Tym łącznikiem jest techniczna czynność człowieka, która funkcje organiczne przekształca na ekonomiczne,

Read More...

Organizm i społeczeństwo mają wspólne naturalne pochodzenie; przedstawiają one dwa różne rodzaje zbiorowego życia podlegającego tym samym biologicznym prawom. Nie należy ludzkiego społeczeństwa bezpośrednio zestawiać z organizmem fizjologicznym, lecz tylko za pośrednictwem społecznych stopni przygotowawczych, dostrzeganych w życiu zwierzęcym a gromadnym. Przyroda rozmaitymi drogami zdąża do swego celu. Przyroda

Read More...